Hepimizin bildiği gündelik olarak severek tükettiğimiz ve siyah çayın oksitlenmemiş yapraklarından olan çok lezzetli ve daha az işlenmiş olan yeşil çayı konuk edeceğiz. Siyah çay oksidasyona izin verecek şekilde işlenirken yeşil çayın işlenmesi oksidasyona izin vermez. Bu sebeple de polifenoller ve diğer değerli bileşikler daha yüksek değer de bulunur. Kan basıncını düşürmesi yaralara iyi gelmesi ve kanser önleyici etkisinden dolayı geleneksel Çin ve Hint tıbbında oldukça fazla kullanılmaktadır. Gündelik yaşantımızda bu güzel içeceği mutlaka tüketmeliyiz. Uzun vade kullanımlarda etkisini fark edecek ve bırakmak istemeyeceksiniz. Lütfen farkı fark edin.
Yeşil çay camella sinensis bitkisinin yapraklarından buharda pişirilmesi, tavada kızartılması ve kurutulmasıyla elde edilen bir çay türüdür.
Çaylar toplandığı zaman hemen oksitlenmeye başlıyor. Siyah çayda bu oksitlenmeye izin verilirken, yeşil çayda enzimler ısı yoluyla aktivitesini yitirdiği için çaylar yeşil kalmakta. Beyaz çay da ise ısıya tabi tutulmadan kısmen oksidlenmeye bırakılır. Tam 5 bin yıllık bir içecek. 5 bin yıldır4 insanlığa keyif ve sağlık vermekte. Çinliler tarafından keşfedilen bu içecek uzun yıllar ilaç olarak kullanılmıştır. Doğru tüketildiğinde insan bedenine büyük faydalar sağlamaktadır.
Yeşil Çayın Faydaları Nelerdir?
Şimdide yeşil çayın faydalarını inceleyelim.
Yapılan son araştırmalara göre antioksidan, antienflamatuar, antimutajenik, antikanserojonik, antijiogenik, apoptotik, obezliği önleyici, kolestrolü düşürücü, damar sertliğini önleyici, antidiyabetik, antibakterial, antiviral ve yaşlanmayı geciktirici etkilere sahip olduğunu göstermektedir. Yeşil çayın bileşiminde bulunan kateşinlerin kanser oluşumuna karşı koruyucu etkisi, hücre çoğalmasını engelleme, hücre döngüsünü durdurma etken reseptörleri baskılama, sitokinlerin, salımını azaltma, mitotik uyarıları baskılama, serbest radikalleri temizleme, kanser hücrelerinin ölümünü hızlandırma ve engelleme gibi pek çok yardımcı fonksiyonu vardır. İçindeki kateşin maddesi sayesinde güçlü bir antioksidan kaynağıdır. Antioksidanlar, serbest radikallerle savaşarak, cilt yaşlanmasının yavaşlatılmasına yardımcı olur. Ayrıca cilde faydası olabilecek bir çok mineralde içeririr.
Kilo kontrolüne yardımcı
Yeşil çay kilo vermede ciddi etki göstermektedir. Şahsen bir çok insan gibi bende faydasını gördüm. Yeşil çay metabolizmal faaliyetlerde olumlu bir etki yaratıyor. İçerisindeki kafein dozunda tüketildiğinde yağ asitlerinin enerjiye dönüşmesine katkı sağlar. Ayrıca yağ yakımına yardımcı olur. Bir çok faydası da olduğu için sindirim ve metabolizmanızın hızlanmasına daha sağlıklı çalışmasına olumlu etki eder. Bu da dolaylı olarak zayıflamanıza yardımcı olur.
Kanser Önleyici
Yeşil çay yoğun bir antioksidan deposudur. Bu antioksidanlar hücrelerdeki oksidatif hasarı önleyerek başta göğüs kanseri, prostat kanseri, ve kolorektal kanserler başta olmak üzere bütün kanser türlerinde koruyucu ve önleyici etki sağlar. Bu konuda yapılan araştırmalarda düzenli yeşil çay tüketenlerin kansere yakalanma riski oldukça düşük olduğu vurgulanmıştır.
Bilişsel fonksiyonları geliştirir
Yeşil çay, kahve kadar olmasa da içeriğinde önemli bir miktarda kafein barındırır. Bu miktar kafeinin gerginlik ve çarpıntı gibi olumsuz etkilerini göstermeden sağlık açısından olumlu etkilerini sağlaması için ideal miktar olarak tanımlanabilir. Kafein, gün içerisinde daha canlı ve zinde hissetmenizi sağlarken aynı zamanda bilişsel fonksiyonların korunmasına da yardımcı olur.
Kafein, beyinde bir inhibitör nörotransmitter olan Adenozin’i bloke ederek dopamin ve norepinefrin gibi nöronları destekleyici nörotransmitterlerin miktarını arttırır. Aynı zamanda ruh halinin iyileştirilmesi, reaksiyon süresinin hızlandırılması ve hafızanın güçlendirilmesi gibi bilişsel fonksiyonların geliştirilmesine ilişkin etkiler sağlar. Kafeine ek olarak yeşil çayda L-teanin olarak adlandırılan ve kan beyin bariyerini geçebilen bir aminoasit yer alır. Bu aminoasit anksiyetenin önlenmesini sağlayan GABA nörotransmitterinin aktivitesini arttırır. Beyinde dopamin ve alfa dalgalarının üretimini de arttırarak bilişsel faaliyetleri güçlendirir, Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklara karşı koruma sağlar.
Ağız Kokusunu Azaltabilir
Yeşil çay içmenin faydaları arasında ağız kokusunun önlenmesi de vardır. Çay içmeye ek olarak yeşil çay özü pek çok ağız bakım markasında içerik olarak yer alır. Yeşil çayın içerisinde bulunan kateşin hem kozmetik ürün olarak kullanımda hem de içecek olarak tüketimde ağız sağlığı için faydalıdır.
Kateşin bakteri oluşumunu baskılar ve mikrobik oluşumların büyümesini önlenmesine katkı sağlar. Yeşil çay antibakteriyel etkisiyle, dişlerde tartar ve çürük oluşumuna neden olan streptococcus mutans ve Streptococcus sobrinus gibi bakterilerin biyolojik aktivitelerini baskılamakta, bunların diş minesine yapışmasını engellemekte ve ağız kokusunun önlenmesine yardımcı olmaktadır.
Ağızda bulunan ve diş çürümesine neden olan bakterileri baskılamak için yeşil çay özlü diş macunu, gıda takviyeleri ya da direkt yeşil çayı besin olarak kullanmak yardımcı olabilir.
Yeşil çay iyi ve kötü kolesterol oranını dengeleyebilir
Düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterol, kardiyovasküler risk ile ilişkilendirilirken, yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) bir diğer adıyla iyi kolesterol kişiyi kalp hastalığına karşı koruyabilir. Bu etkinin kesin mekanizmaları bilinmemekle birlikte, yeşil çayın içeriğindeki etkenler, dengeli LDL ve HDL kolesterol seviyelerinin sağlanmasına yardımcı olabilmektedir.
Yeşil çay Tip 2 diyabete iyi gelebilir
2006 yılında yapılan büyük bir araştırma ,günde altı veya daha fazla bardak yeşil çay tüketenlerin, haftada birden az tüketenlere kıyasla, tip 2 diyabet geliştirme olasılığının yüzde 33 daha düşük olduğunu gösterdi.
Yeşil çay kemiklerin güçlenmesine yardımcı olabilir
Yeşil çay kemiklerin sağlıklı ve güçlü olmasına yardımcı olabilir. Araştırmalar, yeşil çay tüketmenin kemikleri zayıflatan ve kırılmaya daha yatkın hale getiren bir durum olan osteoporozun tedavisine ve önlenmesine yardımcı olabileceğini göstermektedir. Nitekim çay yaprakları, osteoporozu yavaşlatan florür ve ayrıca flavonoidler ve fitoöstrojenler gibi faydalı bileşikler içerir. Flavonoidler ve fitoöstrojenler, kemik oluşumunu güçlendirebilen ve kemik dokusunun parçalanmasını önleyebilen bitki kimyasallarıdır .
Kronik hastalıklarına karşı korur
Yeşil çayın önemli etkilerinden bir diğeri ise kronik hastalıklara karşı koruma sağlamasıdır. Yapılan bilimsel araştırmalara bakıldığında birçoğunda yeşil çayın insülin direncini azalttığı ve kan şekeri seviyelerini dengelediği görülmüştür. Bu özelliği sayesinde yeşil çay, diyabet hastalarında kan glukoz seviyesinin regüle edilmesini sağlarken sağlıklı bireylerde de hastalığa yakalanmayı önlemeye yardımcı olur.
Dünya genelinde ölümlere en çok neden olan kalp ve damar hastalıklarından korunmak için de yeşil çay oldukça değerli bir besindir. Düzenli olarak tüketildiğinde yeşil çay; kandaki total kolesterol, LDL kolesterol ve trigliserit düzeylerini düşürerek kalp ve damar hastalıklarına karşı önemli bir koruma sağlar.
Yeşil çay nasıl tüketilmelidir?
Yeşil çayın saymakla bitmeyen olumlu etkilerinden faydalanabilmek için günde 2-3 fincan tüketilmesinde fayda vardır. Fakat bu konuda dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Öncelikle yeşil çay, bilinen ve kalitesinden emin olunan markaların ürünlerinden seçilmelidir. Açıkta satılan ve uzun süredir beklemiş olan yeşil çaylar yabancı madde karışımı, nem artışı ve aflatoksin oluşumu açısından riskli olabileceğinden vücutta faydadan çok zarara neden olabilir. Yine aynı şekilde düşük kalitedeki yeşil çaylar aşırı düzeyde florür içerebilmektedir.
Ben şahsen Maranki, Saraçoğlu ve Evçay ‘ dan alıyorum genellikle.
Düzenli olarak aşırı florür barındıran bu çayların tüketilmesi de yine vücutta çeşitli olumsuz etkilerin gözlenmeye başlamasına neden olabilir. Bilinen markalardan satın alınan yeşil çay, doğru demlenme süresine dikkat edilerek hazırlanmalıdır. Gereğinden fazla kaynatılmış yeşil çayda yukarıda belirtilen biyoaktif bileşenler zarar görebildiğinden istenen olumlu etkiler elde edilemeyebilir. Bu nedenle kaynamaya yakın su içerisinde 5 dakika kadar demlendirilmiş çay, içime hazır hale gelmesi için yeterlidir.
Bilinen markalardan temin edilen poşet yeşil çaylar da tercih edilebilir. Sade olarak veya içerisine tercihe göre limon, fesleğen, nane gibi farklı baharatlar da eklenerek tüketilebilir. Pek çok bitki çayı soğuk algınlığına ya da burun tınanıklığına iyi gelse de yeşil yaş bunlar söz konusu olduğunda ilk akla gelenlerden değildir. Buru tınanıklığı anatonmik nedenlerden yani burun eğriliği, kemik ve şekil bozukluklarından kaynaklanıyorsa burun estetiği tercih edilebilir. Kapalı rinoplasti nedir diye merak eden hastalar genellikle burundaki şekil bozukluğuna bağlı olarak nefes alış-veriş, uyku problemi gibi sağlık sorunları da yaşayan hastalar olabilir.
Sağlık üzerindeki olumlu etkileri saymakla bitmeyen bir içecek olan yeşil çay, günde 2-3 bardak tüketilebilir. Fakat herhangi bir kronik hastalığı bulunan, hamileler veya ilaç kullanan kişiler düzenli yeşil çay tüketimine başlamadan önce mutlaka hekimlerine danışmalı, hekimlerinin herhangi bir sakınca görmemesi halinde yeşil çay tüketmeye başlamalıdır. Bu nedenle eğer siz de tıbbi açıdan yeşil çay tüketiminizin önünde herhangi bir engel bulunmuyorsa düzenli olarak yeşil çay tüketmeye başlayabilir, sağlığınızı korumaya yardımcı olabilirsiniz.
Kaynak:MedicalPark, Youplus, Memorial